اطلاع رسانی و افزایش آگاهی های عمومی به عنوان شیوه ای موثر در پیشگیری از وقوع تخلفات و جرایم به شمار می رود.

برای این منظور متناسب با موضوع از روشهای مختلفی می توان استفاده نمود که یکی از شیوه های رایج آن شیوه اطلاع رسانی مکتوب می باشد. "دبیرخانه هیات عالی نظارت" بر امر رسیدگی به تخلفات اداری با درک اهمیت این ضرورت و در راستای طرح تکریم ارباب رجوع و به منظور ارتقای سطح آگاهی های کارکنان محترم دولت که نقش اصلی را در پاسخگویی به مردم بر عهده دارند، در زمینه نظام رسیدگی به تخلفات اداری اقدام به تهیه و تدوین مجموعه حاضر نموده است که در این امر صرف اطلاع رسانی یک طرفه هدف قرار نگرفته، بلکه با ارائه شناسه های مناسب زمینه تعامل دو طرفه را نیز فراهم می سازد و این فرصت را پدید می آورد که از نظرات سازنده کارشناسان، صاحب نظران، مدیران و آحاد مختلف قشر کارمندی در ارتقاء سلامت نظام اداری و پیشبرد اهداف عالیه این نظام که توجه به حقوق کارکنان یکی از آنهاست استفاده شود. در این مجموعه به موضوعات ذیل می پردازیم:

الف)  تشکیلات و حدود وظایف هیات ها

ب)    ترکیب، حدود وظایف و اختیارات هیات عالی نظارت

ج)     تخلفات اداری(موضوع ماده 8 قانون)

د)     تنبیهات اداری(موضوع ماده 9 قانون)

ه)     نحوه شکایت از آرا، هیاتها

و)     نحوه شکاست به دبیرخانه هیات عالی نظارت

ز)     خصوصیات نظام اداری سالم

ح)    ساختار رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت

الف)  تشکیلات و حدود وظایف هیات ها

ماده1قانون رسیدگی به تخلفات اداری

به منظور رسیدگی به تخلفات اداری در هر یک از دستگاه های مشمول این قانون هیات هایی تحت عنوان" هیات رسیدگی به تخلفات اداری" کارمندان تشکیل خواهد شد. هیات های مزبور شامل هیات های بدون و تجدید نظر می باشند.

ماده 2 قانون رسیدگی به تخلفات اداری

هر یک از هیات های بدوی و تجدید نظر دارای سه عضو اصلی و یک یا دو عضو علی البدل می باشد که با حکم وزیر یا بالاترین مقام سازمان مستقل دولتی مربوط و یا سایر منصوب می شوند و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده 15 قانون رسیدگی به تخلفات اداری

هیات های بدوی و تجدید نظر در صورت شکایت یا اعلام اشخاص، مدیران، سرپرستان اداری یا بازرسان هیات عالی نظارت شروع به رسیدگی می کنند.

ب- ترکیب، حدود وظایف و اختیارات هیات عالی نظارت:

ماده 22 قانون رسیدگی به تخلفات اداری

به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون در دستگاههای مشمول و برای ایجاد هماهنگی در کار هیات های رسیدگی به تخلفات اداری" هیات عالی نظارت" به ریاست رئیس سازمان مدیریت وب رنامه ریزی کشور و عضویت یک نفر نماینده رئیس قوه قضائیه و سه نفر از بین نمایندگان وزراء و یا بالاترین مقام سازمانهای مستقل دولتی تشکیل می شود هیات مزبور در صورت مشاهده موارد زیر از سوی هر یک از هیات های بدوی و یا تجدید نظر دستگاههای مزبور، تمام یا بعضی از تصمیمات آنها را ابطال و در صورت تشخیص سهل انگاری در کار هر یک از هیاتها، هیات مربوط را منحل می نماید هیات عالی نظارت می تواند در مورد کلیه احکامی که در اجرای این قانون و مقررات مشابه صادر شده یا می شود بررسی و اتخاذ تصمیم نماید.

الف) عدم رعایت قانون رسیدگی به تخلفات اداری و مقررات مشابه

ب) اعمال تبعیض در اجرای قانون رسیدگی به تخلفات اداری و مقررات مشابه

ج) کم کاری در امر رسیدگی به تخلفات اداری

د) موارد دیگر که هیات بنا به مصالحی ضروری تشخیص دهد

تبصره 3 ماده 22 قانون رسیدگی به تخلفات اداری

هیات عالی نظارت می تواند بازرسانی را به دستگاه های مشمول اعزام نموده و در صورت مشاهده موارد تخلف، کارکنان متخلف را جهت رسیدگی به پرونده آنان به هیات های رسیدگی به تخلفات اداری معرفی نماید.

ج) تخلفات اداری موضوع ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری عبارتند از:

1- اعمال و رفتار خلاف شئون شغلی یا اداری.

2- نقص قوانین و مقررات مربوط.

3- ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا تاخیر در انجام امور قانونی آنها بدون دلیل.

4- ایراد تهمت و افترا، هتک حیثیت.

5- اخاذی.

6- اختلاس.

7- تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیر اداری در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص.

8- ترک خدمت در خلال ساعات موظف اداری.

9- تکرار در تاخیر ورود به محل خدمت یا تکرار خروج از آن بدون کسب مجوز.

10- تسامح در حفظ اموال و اسناد و وجوه دولتی، ایراد خسارت به اموال دولتی.

11- افشای اسرار و اسناد محرمانه اداری.

12-ارتباط و تماس غیر مجاز با اتباع بیگانه.

13- سرپیچی از اجرای دستورهای مقام های بالاتر در حدود وظایف اداری.

14- کم کاری یا سهل انگاری در انجام وظایف محول شده.

15- سهل انگاری روسا و مدیران در ندادن گزارش تخلفات کارمندان تحت امر.

16- ارائه گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری.

17- گرفتن وجوهی غیر از آنچه در قوانین و مقررات تعیین شده یا اخذ هر گونه مالی که در عرف رشوه خواری تلقی می شود.

18- تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند یا خودداری از تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت ان را دارند.

19- تعطیل خدمت در اوقات مقرر اداری.

20- رعایت نکردن حجاب اسلامی.

21- رعایت نکردن شئون و شعایر اسلامی.

22- اختفا، نگهداری، حمل، توزیع و خرید و فروش مواد مخدر.

23- استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر.

24- داشتن شغل دولتی دیگر به استثنای سمتهای آموزشی و تحقیقاتی.

25- هر نوع استفاده غیر مجاز از شئون یا موقعیت شغلی و امکانات و اموال دولتی.

ح) ساختار رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت:

26- جعل یا مخدوش نمودن و دست بردن در اسناد و اوراق رسمی یا دولتی.

27- دست بردن در سوالات، اوراق، مدارک و دفاتر امتحانی، افشای سوالات امتحانی یا تعویض آنها.

28- دادن نمره یا امتیاز، بر خلاف ضوابط.

29-غیبت غیر موجه به صورت متناوب یا متوالی.

30- سوء استفاده از مقام و موقعیت اداری.

31- توقیف، اختفاء، بازرسی یا باز کردن پاکتها و محمولات پستی یا معدوم کردن آنها و استراق سمع بدون مجوز قانونی.

32- کارشکنی و شایعه پراکنی، وادار ساختن یا تحریک دیگران به کارشکنی یا کم کاری و ایراد خسارت به اموال دولتی و اعمال فشارهای فردی برای تحصیل مقاصد غیر قانونی.

3- شرکت در تحصن، اعتصابات و تظاهرات غیرقانونی، یا تحریک به برپایی تحصن، اعتصاب و تظاهرات غیر قانونی و اعمال فشارهای گروهی برای تحصیل مقاصد غیر قانونی.

34- عضویت در یکی از فرقه های ضاله که از نظر اسلام مردود شناخته شده اند.

و...

د) تنبیهات اداری موضوع ماده 9 قانون رسیدگی به تخلفات اداری به ترتیب زیر است:الف) اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی.

ب) توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی.

ج) کسر حقوق و فوق العاده شغل یا عناوین مشابه حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال.

د) انفصال موقت از یک ماه تا یک سال.

ه) تغییر محل جغرافیایی خدمت به مدت یک تا پنج سال.

و) تنزل مقام وی ا محرومیت از انتصاب به پستهای حساس و مدیریتی در دستگاه های دولتی و دستگاه های مشمول این قانون.

ز)تنزل یک یا دو گروه و یا تعویق در اعطای یک یا دو گروه به مدت یک یا دو سال.

ح) باز خرید خدمت در صورت داشتن کمتر از 20 سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمین زن و کمتر از 25 سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمین مرد با پرداخت 30 تا 45 روز حقوق مبنای مربوط در قبال هر سال خدمت به تشخیص هیات صادر کننده رای.

ط) بازنشستگی در صورت داشتن بیش از بیست سال سابقه خدمت دولتی برای مستخدمین زن و بیش از 25 سال سابقه خدمت دولتی برای مستخدمین مرد بر اساس سنوات خدمت دولتی با تقلیل یک یا دو گروه.

ی) اخراج از دستگاه متبوع.

ک) انفصال دایم از خدمات دولتی و دستگاه های مشمول این قانون.

ه) نحوه شکایت ار آراء هیاتها(ماده 21 قانون رسیدگی به تخلفات اداری):

در صورتی که متهم به آراء قطعی صادره توسط هیات های رسیدگی به تخلفات اداری اعتراض داشته باشد، می تواند حداکثر تا یک ماه پس از ابلاغ رأی به دیوان عدالت اداری شکایت نماید در غیر این صورت رأی قابل رسیدگی در دیوان نخواهد بود.

و) نحوه شکایت به دبیرخانه هیات عالی نظارت:

نانچه متهم در خصوص عدم رعایت قانون رسیدگی به تخلفات اداری و مقررات مشابه یا اعمال تبعیض در اجرای قانون و مقررات یاد شده در مورد آراء قطعی صادره توسط هیاتها و نیز احکام قطعی موضوع ماده 17 این قانون اعتراض داشته باشد. می تواند شکایت خود را جهت بررسی به دبیرخانه هیات عالی نظارت که آدرس آن"میدان بهارستان – خیابان صفی علیشاه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور – دبیرخانه هیات عالی نظارت" تسلیم نماید.

ز) نظام اداری سالم نظامی است که:

در ماهیت، اسلامی                      در ساختار، علمی

در نگرش، مردمی                         در عملکرد، پاسخگو

در رفتار، مشارکت جو                   و در نتیجه، بهره ور باشد